(1943-2019)

Karamanlı eğitimci, bürokrat ve politikacı.

10 Mart 1943 tarihinde Karaman, Ermenek Gargara (Güneyyurt) Köyü’nde doğdu. Babasının adı Ali, annesinin adı Feride idi. Cafer, Yıldız ve Ayşen adında üç kardeşi vardı.

Büyükbabası Süleyman Çavuş ile diğer dedesi Ahmet (Akpınar), Çanakkale ve İstiklâl Harbi gazisi idiler. Rüştiye mezunu olan Ahmet dedesi, 1939-1943 yılları arasında köyün muhtarlığını da yapmıştı. Dayılarından Ali Akpınar 1953-1968 yılları arasında üç dönem ve Hurşit Akpınar 1977-1980 yılları arasında 1 dönem Gargara (Güneyyurt) belediye başkanlığı yaptı.

7 yaşında iken 1950 seçimleri sırasında Ermenek’te tertip edilen Demokrat Parti mitingine dayıları ile birlikte katıldı.

İlköğrenimini Gargara İlkokulu’nda yaptı. 1964’te Konya Ereğli İvriz İlköğretmen Okulu’nu bitirdi. Akabinde ataması Diyarbakır Ergani Sincik Köyü’ne yapıldı. Gazi Eğitim Enstitüsü Beden Eğitimi Bölümü’nü kazandığı için ilkokul öğretmenliği yapmadı. Öğrencilik yıllarında önceleri yönetimde yer aldığı Gazi Eğitim Öğrenci Derneği’nin son sınıfta başkanlığını yaptı. Öğrenci olaylarının başladığı 1966 yılında okul müdürü Nuri Ersoy’un görevden alınmasıyla okul bir anda karıştı. Dernek yönetimi olarak karar alarak, okulu boykot etmeye başladılar. Demeçleriyle gazete manşetlerinde yer almaya başladı. İkna edilerek, boykota üçüncü günü son verildi. Buradan 1967 yılında mezun oldu.

Kayseri’nin Pazarören Köyü’nde bulunan Mimar Sinan İlköğretmen Okulu’nda “beden eğitimi öğretmeni” olarak göreve başladı. 29 Ekim 1967 yılında Emekli Yarbay Reşat Elgin’in kızı Türkçe Öğretmeni Ülker Hanım’la hayatını birleştirdi. 22 Mart 1970 yılında ilk çocukları Oya dünyaya geldi. Öğretmenlik yıllarında üç ayda bir çıkan “Beden Eğitimi ve Spor Dergisi”nde meslekî ve tarihî konuları ihtiva eden yazılar yazdı. Burada tüm bölgenin bembeyaz kara bürünmesi sebebiyle bir kayak kulübü kurdu. Ama kayak malzemesi bulamayınca atıl kalmıştı. Kayak malzemesi tedarik etmek için Ankara’nın yolunu tuttu. Kayak Federasyonu Başkanı Asım Kurt, Kayseri Bölge’ye telefonla ricada bulundu. Avdetinde Kayseri’ye uğrayarak bir çift kayak takımını alıp, okuluna getirdi. Kendi isteğiyle Pazarören’deki 5. yılın sonunda Konya’ya tayini çıktı. Konya Maarif Koleji’nde çalışmaya başladı. Burada 3 yıl çalıştı.

26 Ocak 1974 tarihinde Bülent Ecevit başbakanlığında kurulan 37. Hükûmet zamanında Konya Millî Eğitim Müdür Yardımcılığına getirildi. 1975 yılında ikinci çocuğu Barış dünyaya geldi. İktidar değişikliği sonrası Dumlupınar Ortaokulu’na tayin edildi. Bu arada Konya Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) başkanı seçildi. TÖB-DER başkanlığı döneminde öğretmenlik mesleğinden iyice uzaklaşmaya başladı.

5 Haziran 1977 tarihinde yapılan seçimde CHP’nin birinci parti olarak çıkmasından sonra Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğüne hazırlanırken, Ankara’ya davet edildi. 5 Ocak 1978 tarihinde Bülent Ecevit başbakanlığında kurulan 42. Hükûmet döneminde önce Beden Terbiyesi Genel Müdür Yardımcısı, sonra Beden Terbiyesi Genel Müdürü olarak atandı. İlk icraatı “İtici Güç Yönetmeliği”ni çıkarmak oldu. Sekizyüze yakın amatör sporcuya antremanlara geliş yol parası ve ek gıda giderleri altında her ay düzenli ücret ödenmeye başlandı. Spor tesisleri, sporcu altyapısı transfer politikaları, yabancı sporcu ve antrenör çalıştırılmasına düzen getirilmesi ve kulüplere forma reklâmı yasağı kararlarına imza attı. Belirli çevrelerin baskısıyla Başbakan Bülent Ecevit tarafından genel müdürlük görevinden azledildi. Bakan Müşaviri olarak atandı. Bu arada Cumhuriyet ve Politika gazetelerinde yazılar yazmaya devam etti. Yazılarından dolayı “uzman” kadrosuna düşürüldü.

12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası teklif edilen “Gençlik ve Spor Daire Başkanlığı”  görevini reddetti. Uzman olarak “Türk Güreşini Geliştirme Projesi”nde çalıştı ve “Spor Federasyonlarının Özerklik Yönetmeliği”ni hazırladı.

Barış Derneği’nin üyesi olması, Aydınlar Bildirisine imza atması ve aldığı duyum (Sıkıyönetim Komutanlığının isteği üzerine görevine son verilmesi şeklinde 1402’lik yapılacağı) nedeniyle 1983 yılında memuriyetten istifa etti.

Dayısı Hurşit Akpınar’ın teklifi üzerine Akpınar Madencilik AŞ’ye hissedar oldu ve genel müdür olarak çalışmaya başladı. O günlerde devletleştirilmiş madenlerin, sahiplerine iadesi konusunda kanun hükmünde kararname çıkmıştı.

Aktif politikaya 1983 yılında kurulan Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) saflarında atıldı. İlk kurultayda genel başkan Erdal İnönü’nün listesini delerek parti meclisi üyesi seçildi. Bunda Deniz Baykal’ın büyük rolü vardı. Deniz Baykal partide genel sekreter, kendisi genel sayman oldu. Bir kurultaydan sonra yine listeyi delerek parti meclisine seçildi. Önce merkez karar yürütme kuruluna atandı. Genel Sekreter Fikri Sağlar tarafından genel sekreter yardımcılığı görevine getirildi.

1985’te Halkçı Parti ile SODEP birleşerek Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) oldu. SHP’de 1995’te Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile birleşti. Bu 10 yılı aşkın sürede partilerin değişik kademelerinde görev yaptı.

29 Kasım 1987 tarihinde yapılan genel seçimde Konya ikinci bölgeden aday oldu, ancak seçilemedi.

20 Ekim 1991 tarihinde yapılan genel seçimde İzmir ikinci bölge kontenjan adayı olarak seçimlere katıldı. Türkiye’de oy oranlarının en yüksek olduğu yer olmasına rağmen seçilemedi. Böylelikle üst üste iki seçim kaybetmiş oldu.

20 Kasım 1991 tarihinde Süleyman Demirel tarafından kurulan 49. Hükûmette (DYP-SHP koalisyonu) Başbakan Başdanışmanı olarak atandı.

24 Aralık 1995 tarihinde yapılacak genel seçim için Karaman’a hareket etti. Ancak sürpriz bir gelişme oldu. CHP tarafından milletvekili adayı olarak gösterilmedi. Partisinden istifa ederek, Demokratik Sol Parti (DSP) saflarına geçti. Aynı köylere bir ay içinde önce CHP, sonra DSP adayı olarak gitmiş oldu. Bu zor şartlarda seçimi kazanarak, Ankara’ya DSP Karaman Milletvekili olarak döndü.

11 Ocak 1999 tarihinde Bülent Ecevit’in başbakanlığında kurulan 56. Hükûmette (Azınlık Hükûmeti), Gençlik ve Spordan Sorumlu Devlet Bakanlığına getirildi. Bakanlığı ANAP’lı Yücel Seçkiner’den teslim aldı.

18 Nisan 1999 tarihinde yapılan genel seçimde DSP’den tekrar Karaman Milletvekili seçilerek parlamentoya girdi.

Gençlik ve Spordan Sorumlu Devlet Bakanlığı görevini Bülent Ecevit’in başbakanlığında 28 Mayıs 1999 tarihinde kurulan 57. Hükûmette de (DSP-MHP-ANAP Koalisyonu) yürüttü.

Bakanlığı döneminde il il dolaşarak sporcuların takımların sadece maçlarına değil, antrenmanlarına da katıldı. İlk aşamada “Yüz Gönüllü, Yüz Tesis Projesi”,  “Şişli Belediyesi İle Bin Pota Uygulaması”, “Yarım Kalan Tesisleri Tamamlayın, Adınız Yaşasın” kampanyaları ses getirdi. “Toplumsal Kalkınmada Gençlik Projesi”ni 30 yıl aradan sonra tekrar uygulamaya koydu. İllerde gençlik kampları gerçekleştirildi. Güreşte, halterde, atletizmde, voleybol, basketbol ve futbolda başarılar arka arkaya geldi. 2000 yılında Galatasaray UEFA Kupası ve UEFA Süper Kupası’nı kazandı. A Millî Futbol Takımı Dünya Kupası (FİFA 2002) üçüncüsü, A Millî Basketbol Takımı Avrupa (2001) ikincisi oldu.

Spor Şûrasını topladı. Bilgi paylaşım projesi, üniversiteler spor haftası ve toplumsal kalkınmada gençlik projelerini başlattı. Sempatik tavırlarıyla öne çıktı, spor alanlarının erişilebilir ve daha verimli kullanılmasın yönelik birçok çalışmaya imza attı.

Bakanlığı döneminde kendi ifadesiyle; “Yüksek spor konseyi modeli” ile “şifresiz maç yayını” konusunda başarı sağlayamadı.

İstanbul Kemer’de golf turnuvası esnasında kendisini arayan Başbakan Bülent Ecevit tarafından bakanlıktan istifası istendi. İstifa dilekçe vermesine rağmen azil kararnamesi hazırlandı. Bu kararname Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından geri çevrildi. 24 Ağustos 2002 tarihinde istifa dilekçesi işleme alındı. Bakanlığı DSP’li Erdoğan Toprak’a teslim etti.

Bu olaydan sonra kader birliği yaptığı Bülent Ecevit ve DSP ile yollarını ayırdı.

3 Kasım 2002 tarihinde yapılan seçimde bu kez CHP’den Karaman Milletvekilli seçildi. Parlamentoda Dışişleri Komisyonunda görev aldı.

22 Temmuz 2007 tarihinde yapılacak seçimde Karaman’dan aday olmadı. Genel Merkez de başka bir ilden kendisini aday göstermedi.

12 Haziran 2011 tarihinde yapılacak seçim için çalışma yapmamasına rağmen ön seçimde delegelerin teveccühü sonrası Karaman’dan son kez aday oldu. Ancak seçimi kaybetti.

Yaptığı birçok sporun arasında basketbol, golf ve dağcılığa ayrı bir önem verdi. Ağrı, Erciyes, Demirkazık, Medetsiz gibi birçok zirveye tırmandı.

2018 baharında bir süredir ilerlemekte olan hastalığından habersiz hatıralarını kaleme almaya başladı. Hastalığı yaz aylarında ortaya çıkınca ara vermek zorunda kaldı ve tekrar yazma imkânı bulamadı.

2018 Temmuz ayında sosyal medya üzerinden kanser hastası olduğunu açıkladı. Prostat kanseri tedavisi gördüğü hastaneden 16 Şubat 2019 tarihinde taburcu oldu. İki gün sonra sabaha karşı İstanbul’daki evinde hayatını kaybetti.

Ünlü için İlk devlet töreni 22 Şubat 2019 tarihinde TBMM Şeref Kapısı’nda düzenlendi. Törene ailesinin yanı sıra geçmişte aynı kabinede görev yaptığı MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, geçici TBMM Başkanı Celal Adan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile bakanlar, eski Meclis başkanları, eski ve yeni milletvekilleri katıldı. Cenazesi, Cuma namazına müteakip Ermenek Lütfi Elvan Kent Meydanı’nda kılınan cenaze namazının ardından vasiyeti üzerine Balkusan Köyü’nde toprağa verildi.

Kaleme aldığı hatıralarını tamamlanmamış olsa dahi, belli bir iç bütünlüğe ve muhtevaya sahip olduğunu gören ailesi tarafından “Bir Ağaç Gölgesi Gibi Geldi Geçti Fikret Ünlü” adıyla Şubat 2020’de kitaplaştırıldı.

Kızı Oya Ünlü Kızıl, Şubat 2001-Kasım 2002 arasında Dünya Bankası’nda asistanlığını yaptığı Kemal Derviş tarafından Başbakan Baş Danışmanı olarak atandı. Şu an özel sektörde kurumsal iletişim ve dış ilişkiler direktörlüğü yapıyor. Oğlu Barış ise akademisyenliği seçti.

BİBLİYOGRAFYA:

Fikret Ünlü, Bir Ağaç Gölgesi Gibi Geldi Geçti, İstanbul: 2020, s. 1-216; Mükremin Kızılca, Dünden Bugüne Taşeli’nin İncisi Güneyyurt (Gargara), Konya: 2016, s. 79, 83, 85, 342; https://www.biyografi.info/kisi/fikret-unlu Erişim tarihi: 03.05.2020; https://www.hurriyet.com.tr/gundem/unlu-meclisten-ugurlandi-41125663 Erişim tarihi: 03.05.2020; https://www.sabah.com.tr/gundem/2019/02/19/eski-devlet-bakani-fikret-unlu-hayatini-kaybetti Erişim tarihi: 03.05.2020;

Uğur ERKÂN.