Sarıkaya (Feyzürreşat)

Karaman merkeze bağlı köy.

37° 7′ 22,029” kuzey ve 33° 25′ 4,1772” doğu koordinatlarında yer alan köy, Karaman’ın güneydoğusunda bulunmaktadır.

Köyün bulunduğu yerin rakımı (deniz seviyesinden yüksekliği) 1.315 m’dir.

Karaman’a 24 km uzaklıkta olan köyün komşuları, Barutkavuran, Yeşildere (İbrala), Üçbaş, Paşabağı (Göves) ve Zengen köyleridir.

Köye 8 km mesafeden daha yakın 3 köy bulunmaktadır. Üçbaş 3,48 km, Paşabağı (Göves) 4,55 km ve Zengen 7,23 km’dir.

Karaman ve köyleri ile ilgili olarak araştırmalar yapan ve bunu kitabında yayınlayan Durmuş Ali GÜLCAN [1319 (1904)-1996], İbrala Nâhiyesi sınırları dâhilinde bulunan yörede ve şimdiki köyün doğusunda dik sarı kaya bulunduğundan dolayı bu yöreye “Sarıkaya” adı verildiğini kaydetmektedir.

GÜLCAN, Hükümetçe 1326-1327 (1910-1911) yıllarında köye 80 hânelik Sarıkeçili aşiretinin iskânına karar verildiğini ancak 25 hânesinin ev yapıp, yerleştiğini ifade etmektedir.

Diğer aileler yine eskisi gibi konar göçer hayatlarını sürdürmüşler ve başka köylere yerleşmişlerdir.

8 Kanunuevvel 1327 (21 Aralık 1911) tarihli irâdede; Karaman kazâsı Sarıkaya adlı mahalde Sarı Keçili Aşireti tarafından kurulmuş olan köye “Feyzü’r-reşâd” adı verilmesi uygun görülmüştür.

Köy, Sultan Reşat Han [14 Nisan 1325 (27 Nisan 1909)- 3 Temmuz 1334 (3 Temmuz 1918)] devrinde kurulduğu için “Reşad’ın ihsânı” manasında “Feyzü’r-reşâd” adı verilmiştir.

Köyün “Feyzürreşat” olan ismi, 1955 yılından itibaren “Sarıkaya” olarak değiştirilmiştir.

Sapancalı Muallim H. Hüsnü Bey [SAVAŞÇIN, 1310 (1893)-1958]; 1338 (1922) yılında kaleme aldığı “Karaman Ahval-i İçtimâiyye Coğrafiyye ve Tarihiyyesi” isimli kitabında, İbrala Nâhiye’sine tabi Feyzireşat Köyü’nün merkez kazâya uzaklığının 4,5 saat olduğunu kaydetmiştir.

1928 yılında eski Türkçe alfabe ile yayınlanan “Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları” isimli kitapta Feyzürreşad Köyü; Konya Vilâyeti, Karaman Kazâsı, İbrala Nâhiyesi köyleri arasında zikredilmiş ve eski Türkçe harfler ile “فيض الرشاد “, Lâtin harfleriyle “Féïzourréchad” şeklinde ifade edilmiştir.

Köy, Konya ili, Karaman İlçesi, Yeşildere Bucağı’na bağlı iken, 15 Haziran 1989 tarihinde kabul edilen “3578 sayılı 4 il ve 5 ilçe Kurulması Hakkında Kanun” ile Karaman İli, Merkez İlçesi, Yeşildere Bucağı’na bağlanmıştır (21 Haziran 1989 tarihli ve 20202 sayılı Resmî Gazete).

Bingöl-Genç-Pınaraltı, Hakkari-Merkez-Otluca, Hakkari-Yüksekova-Onbaşılar, Tokat-Erbaa-Gökal, Tunceli-Nazımiye-Dallıbahçe-Bucak Merkezi, Rize-Merkez-Derebaşı, Rize-Fındıklı-Çınarlı, Artvin-Arhavi-Kavakköy, Kastamonu-Azdavay-Arslanca, Çorum-Mecitözü-Akpınar, Sivas-Gemerek-Cesurlar, Karaman-Ayrancı-Berendi’ye bağlıların adı “Sarıkaya”dır.

Yozgat’ın “Sarıkaya” adında bir ilçesi bulunmaktadır.

Adıyaman-Merkez, Adıyaman-Besni, Bolu-Kıbrıscık, Düzce-Yığılca, Çanakkale-Biga, Çankırı-Bayramören, Çankırı-Yapraklı, Çorum-Sungurlu, Erzincan-Tercan, Kütahya-Simav, Sivas-Koyulhisar, Sivas-Şarkışla, Tokat-Turhal, Isparta-Şarkikaraağaç, Zonguldak-Ereğli ve Çorum-Merkez’deki köylerin adı “Sarıkaya”dır.

Ankara-Nallıhan, Erzurum-Çat, Gaziantep-Araban, Mersin-Erdemli, İzmir-Beydağ, İzmir-Kiraz, Kayseri-Develi, Konya-Kadınhanı, Manisa-Soma, Kahramanmaraş-Dulkadiroğlu, Mardin-Midyat, Muğla-Milas, Samsun-Bafra, Trabzon-Of, Ankara-Şereflikoçhisar, Eskişehir-Sarıcakaya, Şanlıurfa-Siverek ve Gaziantep-Şahinbey ilçe merkezindeki mahaller “Sarıkaya” adını taşımaktadır.

Zonguldak-Ereğli-Ormanlı-Bucak Merkezi’nin adı “Sarıkaya”dır.

Sapancalı Muallim H. Hüsnü Bey, 1338 (1922) yılında Feyzireşad Köyü’nün nüfusunu 30 hânede 150 kişi olarak kaydetmiştir.

Köy; 1935’de 139, 1940’da 103, 1945’de 89, 1950’de 106, 1955’de 148, 1960’da 139, 1965’de 132, 1970’de 96, 1975’de 62, 1980’de 70, 1985’de 74, 1990’da 49 ve 2000’de 36 kişi olarak sayılmıştır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2007 yılında geçilen Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre köyün nüfusu 36 kişidir.

2008’de 45, 2009’da 39, 2010’da 30, 2011’de 35, 2012’de 29, 2013’de 27, 2014’de 26, 2015’de 24, 2016’da 23, 2017’de 25, 2018’de 23 ve 2019’da 23, 2020’de 25 ve 2021’de 21 kişi olarak tespit edilmiştir.

Köydeki ailelerin soyadları; Akdoğan, Bakırtaş, Çeliktaş, Çimen, Gençay, Göktaş, Karataş, Kılınçarslan, Özsoy, Sarıkaya, Sayalan ve Türkdal’dır.

21 seçmeni olan Sarıkaya Köyü’nde 1 Kasım 2015 günü yapılan 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri’nde 18 seçmen 1401 numaralı sandıkta oy kullanmıştır. Kullanılan oyların tamamı geçerli sayılmıştır.

Sarıkayalılar; 7 oyla en fazla AK Parti’yi tercih etmişlerdir. MHP ve CHP 5’şer oy almıştır. HDP’ye ise hiç oy çıkmamıştır.

16 Nisan 2017 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişi öngören halkoylaması (referandum) sonuçlarına göre; Sarıkaya Köyü’nde %54,17 oranında “evet” çıkarken, %45,83 oranında “hayır” çıkmıştır.

Köyün muhtarı, Halil KILINÇARSLAN’dır [irtibat numarası: 0 (542) 386 05 52].

Köyün azaları; Musa KILINÇARSLAN, Yücel KILINÇARSLAN, Hasan SARIKAYA ve Ferbat SAYALAN’dır.

Köyün eski muhtarları; İbrahim KILINÇARSLAN (1989-2014), Musa SARIKAYA (1976-1986), Durhasan KARATAŞ (1973-1975), İlyas SARIKAYA (1972-1973), İsa BAKIRTAŞ (1970-1971), Musa SARIKAYA (1963-1970), Mustafa AKDOĞAN (1959-1963), Mustafa ÇİMEN (1958-1959), İbrahim GÖKTAŞ (1954-1958), İsmail BAKIRTAŞ (1953), Mehmet ÇELİKTAŞ (1950-1953), Veli ÖZSOY (1949-1950), Veli GENÇAY (1947-1949) ve Bayram TÜRKDAL’dır (1947).

Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Buğday başta olmak üzere nohut, arpa ve aspir yetiştirilmektedir. 60,215 dekar alan nadasa bırakılmaktadır.

Köyde 8 adet büyükbaş hayvan varlığı ile 485 adet koyun ve 292 adet keçi olmak üzere toplam 777 adet küçükbaş hayvan varlığı bulunmaktadır. 50 adet arı kovanı mevcuttur.

Köyün 611,5666 hektar mera varlığı bulunmaktadır.

Köyün arazi kadastrosu 26 Eylül 1981 tarihinde kesinleşmiştir. Köyün 77,0812 hektar orman varlığı bulunmamaktadır.

Köyün mevkiileri; Ardıçlı, Eğrikuyu, Gökkayrak, Kızıldere, Köy civarı, Köyiçi, Merdivenlikuyu ve Yeniağıl’dır.

Köy tüzel kişiliğine ait; 1’i metruk olmak üzere 3 adet mezarlık (39.427 m²), yol ve sıvat yeri (32,900 m²), kargir câmii ve avlusu ve köy odası, ilkokul ve bahçesi (5.000 m²) bulunmaktadır.

Köyün çocukları Karaman Merkez’de bulunan Yavuz Sultan Selim İlkokulu’na taşınmaktadır.

Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup, köy içi yolları parke döşenmiştir.

BİBLİYOGRAYA:

Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları, Dahiliye Vekâleti, İstanbul 1928, s. 854; Durmuş Ali Gülcan, Karaman Mahalle, Kasaba ve Köyleri Tarihçesi, Karaman 1989, s. 291, 293; Abdullah Uysal, Necati Alodalı, Musa Demirci, Dünü, Bugünüyle Karaman Kültür-Tarih-Coğrafya, Konya 1992, s. 176; İçişleri Bakanlığı, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Köylerimiz (1 Mart 1968 gününe kadar), Ankara 1968, s. 464; Sapancalı Muallim H. Hüseyin Bey, Karaman Ahval-i İçtimâiyye Coğrafiyye ve Tarihiyyesi (1338 R./ 1341 H.), Ankara 1993, s. 35; https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr erişim tarihi: 05.02.2016; http://karaman.gov.tr/il-mahalli-idareler-mudurlugu erişim tarihi: 19.02.2016; http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx… erişim tarihi: 19.02.2016; https://sonuc.ysk.gov.tr/module/ssps.jsf erişim tarihi: 07.02.2016; http://www.karamankadastro.gov.tr erişim tarihi: 19.02.2016;http://bucivar.com/karaman/merkez/sarikaya erişim tarihi: 10.12.2016.

Uğur ERKAN.