Karaman merkeze bağlı köy.

Köyün kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 150 yıl kadar önce Bolacalı aşireti yörüklerinin yerleşmesiyle kurulmuştur.

Karaman’ın güneybatısında yer alan köy, Karaman’a 31,9 km uzaklıktadır.

Köyün bulunduğu yerin rakımı (deniz seviyesinden yüksekliği) 728 m’dir.

36° 55′ 34,9818” kuzey, 33° 3′ 20,1456” doğu koordinatlarında yer alan köyün komşuları, Bucakkışla, Özdemir, Cerit, Aşağıakın, Mut Çampınar ve Bostanözü köyleridir.

Köye, 8 km daha yakın 9 köy bulunmaktadır. Bucakkışla 4,07 km, Aşağıakın 4,64 km, Bostanözü 4,78 km, Yukarıakın 5,48 km, Özdemir 5,48 km, Çukur 6,06 km, Mut-Çampınar 7,25 km, Bademli 7,36 km ve Narlıdere 7,94 km’dir.

Köy, 1256 (1844) yılında Aladağ Kâzası’na bağlı köylerden birisi idi.

Bu yıla ait temettü’ât defterinde 7 hâneye sahip Kurucabel Karyesi’ndeki hâne reisleri ve meslekleri; Cansız Alî-oğlu Mustafâ (çiftçi), Gözlü Alî-oğlu İbrâhîm (ırgat), Derviş-oğlu Alî (çiftçi), Cansız Mehmed-oğlu Ahmed (deveci), Abdülkerîm-oğlu Ömer (ırgat), Yalancı İbrâhîm-oğlu Hüseyin (çiftçi) ve Akçakar-oğlu Gümüş Mehmed’dir (çiftçi) (BOA., ML., VRD., TMT., nr. 15979, s. 431-433).

Karyede; 10 dönün bağ, 2 dönüm âlâ tarla, 8 dönüm ednâ tarla, 3,5 dönüm evsât tarla, 1 adet bargir (beygir), 2 adet daylak deve, 3 adet deve, 4 adet köşek deve, 8 adet inek, 200 adet keçi, 7 adet merkeb, 1 adet sıpalı merkeb, 9 adet öküz ve 3 adet zenbûr (arı) kovanı kayıtlıdır.

Karyenin yekûn emlâk kıymeti 825 kuruş, hayvân yekûn kıymeti 5.326 kuruş, temettü’âtı 725 kuruş, genel yekûnu 6.876 kuruş, hâne başı ortalama gelir 982 kuruş, tekâlifi(1) 800 kuruş ve tekâlifi (2) 560 kuruştur (BOA., ML., VRD., TMT., nr. 15978, s. 33).

1256 (1844) yılı Temettü’ât defterinde 7 hâneye sahip karye olarak kaydı bulunan köyün, adına 1316 (1896) yılı Salnâmesinde rastlanmamaktadır.

1312-1317 (1897-1901) yılları 323 Numaralı Karaman Şer’iyye Sicili’nde Kurucabel Karyesi’nden ismi geçenler şunlardır: “Âyşe bint-i Mevlüd, Mustafâ bin Abdülkerîm, Hâdice bint-i Mehmed, Eyyûb bin Ahmed, Âyşe bint-i Alî ve Mehmed bin Alî.”

Karaman’ın mahalle, kasaba ve köylerinin tarihçesini araştıran ve bunu kitabında yayınlayan Durmuş Ali GÜLCAN [1319 (1904), Karaman-1996 Karaman], köyün bulunduğu yerin tümüyle sulak ve sık ormanla kaplı olmasından dolayı adının “Kurucabel” değil “Korucabel” olması gerektiğini kaydetmektedir.

GÜLCAN, “koru” kelimesinin yanlışlıkla “kuru” olarak okunduğu ihtimâli üzerinde durmaktadır.

Koru, Güncel Türkçe Sözlük’te; “bakımlı küçük orman” manasına gelmektedir. Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü’nde “korunak” ve “meşelik” anlamları verilmiştir.

Bel ise; sırt, yamaç ve geçit anlamlarına gelmektedir.

Köy, 1338 (1922) yılında Konya Vilâyeti Sıhhiye Müdürü Dr. Nazmi Azmi Bey [SELCEN, 1303 (1887), Arapgir, Malatya-1945, İstanbul] tarafından kaleme alınan “Türkiye’nin Sıhhi-i İçtimai Coğrafyası-Konya Vilâyeti” kitabında, Konya Vilâyeti, Karaman Kazası, Aladağ Nâhiyesi’ne bağlı köy olarak geçmektedir. Söz konusu kitabı yayına hazırlayan Mehmet KARAYAMAN, köyün adını “Korucabel” olarak Lâtinize (transkript) etmiştir.

Sapancalı Muallim H. Hüsnü Bey [SAVAŞÇIN, 1309 (1893), Sapancalı, Sakarya-1958, ?]; 1338 (1922) yılında kaleme aldığı “Karaman Ahval-i İçtimâiyye Coğrafiyye ve Tarihiyyesi” isimli kitabında, Aladağ nâhiyesine tabi Kurucabel Köyü’nün Karaman’a mesafesinin 12 saat olduğunu kaydetmiştir.

GÜLCAN’a göre köye ilk yerleşenler Bolacalı aşiretinden Cansızoğulları isimli kalabalık bir ailedir. Bunlara daha sonra Akoğlanlar denilen başka aileler katılmıştır.

Köyde İslâm’dan önceki yerleşim yerlerine ait kalıntılar bulunduğunu kaydeden GÜLCAN, “Bucakini” denilen yerde yeraltı mağaralarının bulunduğunu ve Göksu Nehri’nin kıyısından çıkan Büyük Kaynak’ın buradan kaynaklandığını ifade etmektedir.

GÜLCAN, bu mağaranın içerisinde demirci ocaklarını andıran insan yapısı eserler ile Horasan harç kullanılarak yapılan kilise ve ayazma binaları kalıntıları ve Sızak yöresinden yer altından çömlek çıktığı bilgini paylaşmaktadır.

Köyün batısındaki tepede İma Dede yatırı olduğunu kaydeden GÜLCAN, Akın şeyhi gibi İma Dede’nin öyküsüne rastlamamıştır.

1928 yılında eski Türkçe alfabe ile yayınlanan “Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları” isimli kitapta Kurucabel Köyü; Konya Vilayeti, Karaman Kazası, Merkez Nâhiyesi köyleri arasında zikredilmiş ve eski Türkçe harfler ile “قوريجه بل”, Lâtin harfleriyle “Kouridja béle” şeklinde ifade edilmiştir.

Köy, Konya İli, Karaman İlçesi, Bucakkışla Nâhiyesi’ne bağlı iken, 15 Haziran 1989 tarihinde kabul edilen 3578 sayılı 4 il ve 5 ilçe Kurulması Hakkında Kanun gereğince Karaman İli, Merkez İlçe, Bucakkışla Bucağı’na bağlanmıştır (21 Haziran 1989 tarihli ve 20202 sayılı Resmî Gazete).

Türkiye’de “Kurucabel” adında başka bir yerleşim yerine (mahalle, köy, bağlı) rastlanmamaktadır.

1256 (1840) yılı Temettü’ât Defteri’nde Aladağ Kâzası’na bağlı Kurucabel Karyesi’nde; 7 hânede 22 erkek olarak kayıtlıdır. Buna göre nüfusunun 35-44 kişi olduğu tahmin edilmektedir.

1314 (1896) yılı Konya Vilâyeti Salnâmesi’ne (İl Yıllığı) göre 99 kişidir.

Sapancalı Muallim H. Hüsnü Bey, 1338 (1922) yılında köyün nüfusunu 22 hâne ve 116 kişi olarak kaydetmiştir.

1341 (1925) yılında yapılacak mebus (milletvekili) seçimi için hazırlanan nüfus defterine göre nüfusu 152’dir.

Köy; 1935’de 79, 1940’da 103, 1945’de 91, 1950’de 94, 1955’de 91, 1960’da 101, 1965’de 107, 1970’de 97, 1975’de 109, 1980’de 87, 1985’de 56, 1990’da 37 ve 2000’de 29 kişi olarak sayılmıştır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2007 yılında geçilen Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre; köyün nüfusu 19 kişidir.

2008’de 25, 2009’da 24, 2010’da 17, 2011’de 22, 2012’de 18, 2013’de 24, 2014’de 28, 2015’de 24, 2016’da 22, 2017’de 31, 2018’de 31 ve 2019’da 23, 2020’de 24 ve 2021’de 26 kişi olarak tespit edilmiştir.

Köy nüfusuna kayıtlı ailelerin soyadları; Acar, Bilir, Çelik, Gümüş, Güven, Saygıner, Şimşek, Tunç, Türkben ve Yılmaz’dır.

Köyün medar-ı iftiharı iki Mustafâ’dır.  Kansızoğulları’ndan Mevlüt-oğlu Mustafâ [1301 (1885)-16 Teşrinisani 1331 (29 Kasım 1915)] Birinci Cihân Harbi, Çanakkale Cephesi, Şehitler Sırtı’nda şehit olmuştur.

İstiklâl Harbi’nde Garp cephesinde savaşan Sarı Osmânoğulları’ndan Ahmed-oğlu Mustafâ [1310 (1894)- 28 Teşrinievvel 1338 (28 Ekim 1922)] Çamurlu Köyü yakınlarında şehadet şerbetini içmiştir.

20 seçmeni olan Kurucabel Köyü’nde 1 Kasım 2015 günü yapılan 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri’nde 20 seçmen 1385 numaralı sandıkta oy kullanmıştır. Oyların tamamı geçerli sayılmıştır.

Kurucabelliler, 15 oyla en fazla AK Parti’yi tercih etmişlerdir. MHP 4 oy alırken, CHP ve HDP’ye ise hiç oy çıkmamıştır.

16 Nisan 2017 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişi öngören halk oylaması (referandum) sonuçlarına göre; Kurucabel Köyü’nde %94,74 oranında “evet” ve %5,26 oranında “hayır” çıkmıştır.

Köyün muhtarı, Adem YILMAZ’dır (irtibat numarası: 0 5535 708 50 65).

Köyü azaları; Durmuş Ali YILMAZ, Esma YILMAZ, Elife DOĞAN ve Mehmet YILMAZ’dır.

Köyün eski muhtarları; Faruk BİLİR (2014-2019), Muzaffer YILMAZ (2009-2014), Faruk BİLİR (1999-2009), Mustafa TÜRKBEN (1994-1999), Ahmet TÜRKBEN (1984-1994), Ahmet ÇELİK (1977-1984), Fahri BİLİR (1973-1977), Osman ŞİMŞEK (1971-1973), Durmuşali GÜMÜŞ (1968-1970), Ahmet GÜVEN (1966), Ahmet ÇELİK (1963-1965), Durmuş GÜVEN (1954-1959), Ahmet TÜRKBEN (1952), Fahri BİLİR (1951), Ahmet GÜVEN (1950), Ahmet TÜRKBEN (1949-1950), Ali GÜMÜŞ (1948-1949), Osman ŞİMŞEK (1947), Ali CAN (1943) ve Ahmet TUNÇ’tur (1941).

Köyün mevkileri; Akgedik, Büyükbağ, Çevlik, Domuzcu (Gökyurt), Düden, Gökyer, Havutçu, İkikat, İnönü, Karasay, Köycivarı, Köyiçi, Ören, Sazak, Topalhacı Çiftliği ve Yenidünya’dır.

Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Köyde zeytin başta olmak buğday, kavak, nohut, üzüm, badem, nar, kavun, erik, domates, kayısı, elma, karpuz, hıyar, yonca, biber, kiraz, susam ve incir yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Köyde 79,419 dekar alan nadasa bırakılmaktadır.

Köyde 5 adet büyükbaş hayvan ile 1 adet koyun ve 1.123 adet keçi olmak üzere toplam 1.124 adet küçükbaş hayvan varlığı bulunmaktadır.

Köyün 18,05 hektar otlağı bulunmaktadır.

Köyün arazi kadastrosu 3 Nisan 1998 tarihinde kesinleşmiştir. Köy “ormaniçi köy” statüsünde olup, 2.027,0761 hektar orman varlığı bulunmaktadır. 2/B alanı ise 3,0000 hektardır.

Köyün devlet ormanları; Göksu (1.051,7843 ha) ve Yeni Dünya’dır (3,3250 ha).

Diğer ormanları; Bağlık Beleni Tepe Ormanı (1,0275 ha) ve Zeytin Beleni Ormanı’dır (2,1556 ha).

Köyün öğrencileri Bucakkışla Köyü’nde bulunan ilk ve ortaokula taşınmaktadır.

Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köy içi yolları parke taşı ile kaplanmıştır.

Köyün yollarının kapladığı alan 33,0963 hektardır.

BİBLİYOGRAFYA:

Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları, Dahiliye Vekaleti, İstanbul 1928, s. 854; Durmuş Ali Gülcan, Karaman Mahalle, Kasaba ve Köyleri Tarihçesi, Karaman 1989, s. 249-251; Doğan Koçer, Karaman Temettü’ât Defterleri, Karaman 2007, c. I, s. 97, 233, 243; c. III, s. 518-519; Alaattin Aköz, 323 Numaralı Karaman Şer’iyye Sicili 1897-1901 (R. 1312-1317), Konya 2012, s. 48, 141, 153; Sapancalı Muallim H. Hüseyin Bey, Karaman Ahval-i İçtimâiyye Coğrafiyye ve Tarihiyyesi (1338 R./ 1341 H.), Yayınlayan: İbrahim Güler, Ankara 1993, s. 33; Abdullah Uysal, Necati Alodalı, Musa Demirci, Dünü, Bugünüyle Karaman Kültür-Tarih-Coğrafya, Konya 1992, s. 162; Nazmi Selcen, Türkiye’nin Sıhhi-i İctimâi Coğrafyası Konya Vilayeti, Yayına hazırlayan ve sadeleştiren: Mehmet Karayaman, Konya 2009, s. 80; İçişleri Bakanlığı, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Köylerimiz (1 Mart 1968 gününe kadar), Ankara 1968, s. 388; Orman İçi ve Orman Bitişiği Köyler ve Belediyeler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretimi Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara 2003, s. 379; www.karamankadastro.gov.tr erişim tarihi: 05.02.2016; www.msb.gov.tr erişim tarihi: 05.02.2016; https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr erişim tarihi: 05.02.2016; http://karaman.gov.tr/il-mahalli-idareler-mudurlugu erişim tarihi: 19.02.2016; http://www.resmigazete.gov.tr erişim tarihi: 19.02.2016; https://sonuc.ysk.gov.tr erişim tarihi: 07.02.2016; http://bucivar.com/karaman/merkez/kurucabel erişim tarihi: 27.01.2017; http://www.tdk.gov.tr erişim tarihi: 12.02.2017.

Uğur ERKÂN.