Karaman merkeze bağlı köy.

Karaman’ın güneybatısında yer alan köy, Karaman’a 10 km uzaklıktadır.

Karaman-Kızılyaka karayolu üzerinde kurulmuş olan köyün, bulunduğu yerin rakımı (deniz seviyesinden yüksekliği) 1.060 m’dir.

37° 9′ 21,4452” kuzey, 33° 6′ 16,2354” doğu koordinatlarında yer alan köyün komşuları; Bölükyazı (Masara), Çakırbağ (Dilbeyân), Çavuşpınarı (Fideriç), Morcalı, Pınarbaşı ve Yollarbaşı (İlisıra) köyleridir.

Köye, 8 km daha yakın 5 köy bulunmaktadır. Çavuşpınar (Fideriç) 4,57 km, Çakırbağ (Dilbeyân) 5,08 km, Kurtderesi 5,42 km, Bölükyazı (Masara) 6,68 km ve Pınarbaşı 7,54 km’dir.

Köyün eski ismi “Göndere”dir.

Göndere; 888 (1483) yılı Karaman Vilâyeti’nde vâkıfların kaydedildiği Murâd Çelebi Defteri’nde (İstanbul Taksim Atatürk Kitaplığı, Muallim Cevdet Yazmaları, nr. O. 116/1); şu şekilde geçmektedir:

“Evkâf-ı Nefs-i Lârende ma’a Nevâhi

186- Vâkf-ı Zaviye-i Mansur Dede der Lârende der tasarruf-ı Şeyh Alî Paşa an nesl-i mezkûr be mektub-u İbrâhim Beğ deyü defter-i köhnede mastur; “bağ-ı diğer der Göndere kıt’a.”.

İbrahim Hakkı KONYALI [1311 (1896)-1984]; 988 (1580) yılındaki kayıttan köyün adını “Göndüre” olarak Lâtinize (transkripte) etmiştir.

Karye-i Göndere”; Başbakanlık Osmânlı Arşivi, 906 (1500) yılı Mufassal Tahrir Defteri (TD., nr. 40), sayfa 924’de kayıtlıdır.

Lârende Nâhiyesi’ne bağlı Göndere Karyesi’nin 924 (1518) yılı vergi hâsılı 6.726 akçedir.

Karyenin 935 (1529) yılında vergi hâsılı 6.686 akçe olup, mîrmîrân hâssına ayrılmıştır.

Kanunî çağında [17 Şevval 926 (30 Eylül 1520)- 21 Safer 974 (7 Eylül 1566)], 397 sayılı İl Yazıcı Defterinde Menderegümü Köyü’nde (şu an köyün mevkii) 38 hâne ve 86 nüfuslu olup, yıllık 5.200 akçelik tîmâr geliri, Karaman imareti’nin memur ve işçilerinin harcamalarına ayrılmıştır.

Köyün, 992 (1584) yılında 7.410 akçe vergi hâsılı bulunuyordu.

Başbakanlık Osmânlı Arşivi, 948 (1541) yılı Mufassal Tahrir Defteri (TD., nr. 415), sayfa 138’de köyün ismi “Göndere” olarak geçmektedir.

Köy, Ankara Tapu Kadastro Kuyud-ı Kadime Arşivi, 992 (1584) yılı Mufassal Tahrir Defteri (TK., nr. 104), sayfa 150 a’da kayıtlıdır.

Lârende şehrinin Odun (ve) Toprak defterinin beyanında; Karye-i Göndere’nin yol yapımı için kullanılmak üzere 5 kantar toprak ve 5 kantar odun tahsis olunmuştur [KŞS., nr. 280, 1a, sene 1054 (1644)].

“Belviran kazâsı ahâlileri bâ cem’ihim şer’a gelüb şöyle takrir-i kelâm ve tazlim-i hâl ederler ki kaza-i mezbûr kûralarından iken üç seneden berü civar kazâlara naklolunup her birerleri karyelerini terk eyleyüb kazâmıza isabet eden tekalifleri (vergi) vermeye kat’a iktidarımız olmayub her birerlerimiz perâkende ve perişan olacağımıza iştibah yoktur vâku’l-hâli devletlû inayetlû efendimiz hazretlerine ifade ve ilâm ediyor ki mübaşir kulları ma’rifetiyle firar eden karyelerimiz ahâlileri kuralarına iskân ve her birerlerini oldukları mahalden mübaşir marifetiyle cem‘i ve kuralarına tavattun (yerleştirme) olmalarına taahhüt ve iltizam eyledikleri huzur-u devletlerine ifade ve ilâm olundu baki emrü ferman ve lehu’l-emrinizdir”.

Belviran kazâsı ahalilerinin bu arzularını, kazâ naibi Hâfız Mustafâ Efendi Karaman valisine arz etmiştir. Bilmukabele vali de “Karaman’da vâki kazâların kuzzâtı nüvvâb efendiler, zabitân, âyân ve iş erlerine; Belviran kazâsı ahâlileri her kimin kazâsında ise vatan-ı aslilerine iskân ettirmelerini” emretmiştir (KŞS., nr. 90, s. 82/3).

Bu emre muhalif olarak 1189 (1775) yılında “Belviran kazasının Karaseki (?) karyesinden Hâcı Hamza-oğlu Abdullâh ve Mehmed-oğlu Mehmed beraberlerinde onar kişi olduğu halde tahsildâr Hasan Ağa’nın Kızıllarağını tarafına gideceği gün, birisi Lârende’ye ötekide Lârende’nin Göndere karyesine firar etmişlerdir” (KŞS., nr. 90, s. 101/ 2).

12 Cemâziye’l-evvel 1246 (7 Kasım 1830) tarihli Medîne-i Lârende kazâsına bâ buyuruldı matlub olunub kazâ-i mezbûrun mahallât ve kurâsından cem’ ve tedârik birle Konya’ya irsâl olunan şairin (köy ve kazaların arpa) defterinde; Göndere çiftliğinden şaîr 10 kile beyân olunmuştur (KŞS., nr. 296, s. 155.1).

1256 (1840) yılı Temettü’ât defterinde; Göndere Çiftliği için, “Sâhibe-i Necib Ağa kerimeleri Esmâ ve Hadice ve Şerîfe hâtûnlar olduğu Hass-ı Hümâyûn dâhilinde bulunduğu” ifadesi kullanılmıştır.

Çiftlikteki hâne reisleri ve meslekleri; Dede Mehmed-oğlu Alî (eytâm), Arab Mustafâ-oğlu İbrâhim (çiftçi), Alagöz Mustafâ-oğlu Abdurrahmân (eytâm), Abbâs-oğlu Alî (ırgat), Abdurrahmân-oğlu Ahmed (çiftçi), İlyas-oğlu Hâcı Derviş (çiftçi), Zozalı Ahmed-oğlu Mehmed (eytâm), Kadı Abdullâh-oğlu Mustafâ (ırgat), Safranın Mustafâ-oğlu Ahmed (ırgat) ve Camuscu Halîl-oğlu Ahmed’dir (ırgat) (BOA., ML., VRD., TMT., nr. 10480).

12 hâneye sahip çiftlikte, 9 adet bargir (beygir), 7 adet camus (manda), 1 adet camus tanası, 15 adet ganem, 11 adet inek, 61 adet keçi, 14 adet merkeb, 3 adet merkeb sıpası, 25 adet öküz, 4 adet tana, 13 adet zenbûr (arı) kovanı, 6 dönüm boyalık arsa, 53 dönüm alâ tarla, 64 dönüm ednâ tarla ve 46 dönüm mezru tarla kayıtlıdır.

Çiftliğin emlâk kıymeti 2.525 kuruş, hayvân kıymeti 7.837 kuruş, temettü’âtı 1.750 kuruş, yekûnu 12.112 kuruş, hâne başı ortalama gelir 1.009 kuruş ve tekâlifi 810 kuruştur (BOA., ML., VRD., TMT., nr. 10442, s. 252-254).

GÜLCAN, XIX. yüzyılın sonlarında Necip Ağa soyundan Ömer Bey adındaki levend yapılı genci, İlisıralıların katletmesi sonucu öldürülen gencin babası (Gümüş Bey olmalıdır), topraklarını İlisıralılara satmaktan vazgeçip, Pınarbaşılılara teklif ettiğini ifade etmektedir.

Pınarbaşılıların buraya ilgi göstermemesi üzerine Göndere çiftliğinin tamamı (diğer hissedar Dülgerli Arif Ağalardan birinin hissesiyle birlikte) Bozkır’ın Soğucak, Kovanlı ve Depelice köylerinden talip olanlara satılmıştır.

Bu toprakları satın alan Bozkırlılar, yavaş yavaş buraya göç etmeye başlamışlardır. Böylece burada eski adına müdahale etmeden XX. yüzyılın başlarında muhtarlık tesis edilmiştir.

Sapancalı Muallim H. Hüsnü Bey [SAVAŞÇIN, 1309 (1893), Sapanca, Sakarya-1958, ?]; 1338 (1922) yılında kaleme aldığı “Karaman Ahval-i İçtimâiyye Coğrafiyye ve Tarihiyyesi” isimli kitabında, Göndere Köyü’nün Merkez Nâhiyesi’ne bağlı köy olduğunu ve Merkez kâzaya uzaklığının 2 saat olduğunu kaydetmiştir.

Köy, 1338’de (1922) Konya Vilâyeti Sıhhiye Müdürü Dr. Nazmi Azmi Bey [SELCEN, 1303 (1887), Arapgir, Malatya-1945, İstanbul]; tarafından kaleme alınan “Türkiye’nin Sıhhi-i İçtimai Coğrafyası-Konya Vilâyeti” kitabında, Konya Vilâyeti, Karaman Kazası, Merkez Nâhiyesi’ne bağlı köy olarak geçmektedir.

1928 yılında eski Türkçe alfabe ile yayınlanan “Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları” isimli kitapta Göndere Köyü; Konya Vilayeti, Karaman Kâzası, Merkez Nâhiyesi köyleri arasında zikredilmiş ve eski Türkçe harfler ile “كوندره”, Lâtin harfleriyle “Gueundèrè” şeklinde ifade edilmiştir.

Köy 1940 yılına kadar, Konya Vilâyeti, Karaman Kazâsı, İlisıra Nâhiyesi’ne bağlı idi. Daha sonra Merkez Nâhiyesi’ne bağlanmıştır.

Köyün “Göndere” olan adı, 1961 yılında yabancı ad taşıdığı gerekçesiyle “Yazılı” olarak değiştirilmiştir.

Halbuki Gümüşhane-Kürtün’e bağlı köy ile Giresun-Görele-Çiftlikköy’ün bağlısının adı “Göndere” adını taşımaktadır.

GÜLCAN, geçmişinden izler taşıyan Göndere adının İçişleri Bakanlığı’nın gereksiz olarak mülkî idare adlarının değiştirilmesi uygulamaları sırasında yersiz olarak kurban edildiğini ifade etmektedir.

Türkçe’de Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü’nde, Rumca “kontari”den dilimize geçen “gönder” kelimesi; bayrak dikilen direk, üvendire (hayvanları dürtmeye yarayan ucu bizli sopa), kayık ve yelkenli gemilere yön vermeye yarayan, 4-5 m uzunluğunda ucunda metal olan ağaç sopa anlamlarına gelmektedir.

Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü’nde bu anlamlara ek olarak “marangozların cetvel yerine kullandıkları düz kenarlı ensiz tahta ve mezarın baş ve ayak ucuna dikilen ağaç kazık” manaları verilmiştir.

Gönder kelimesi, uğurlamak, göndermek ve havale etmek anlamlarına da gelmektedir.

GÜLCAN, köyün adının menşei ile ilgili İlisıralılardan dinlediği bir öyküyü şöyle aktarmaktadır:

“Sipâhî ağasının buradaki çiftliklerinde bir köşkü varmış. Kimi zaman misâfirlerini bu köşkte ağırlarmış.

Misâfire ikrâm edilecek yemekler İlisıra’daki konağın aşhanesinde hazırlanırmış.  İlisıra ile Göndere arasında yüzer adım aralıklarla hizmetliler sıralanırlar, her biri yüzer adım ilerideki adama kadar götürmek suretiyle 30-40 kişinin elden ele aktarmasıyla yemekler Göndere’deki köşke ulaştırılırmış.”

GÜLCAN, yemek gönderme veya elden ele havale yöntemi nedeniyle buraya “Gönderi” veya “Göndere” adının verilmiş olabileceğini ifade etmektedir.

Köy, 15 Haziran 1989 tarihinde kabul edilen 3578 sayılı 4 il ve 5 ilçe Kurulması Hakkında Kanun ile Karaman İli, Merkez İlçesi, Merkez Bucağı’na bağlanmıştır (21 Haziran 1989 tarihli ve 20202 sayılı Resmî Gazete).

Köyden başka Ağrı-Merkez; Bingöl-Genç; Hakkari-Yüksekova; Sivas-İmranlı ve Batman-Kozluk’a bağlı köylerin adı “Yazılı”dır.

Bursa-Yenişehir; Erzurum-Şenkaya; Gaziantep-Oğuzeli; Malatya-Arapgir ve Sakarya-Erenler ilçe merkezlerindeki mahaller “Yazılı” adını taşımaktadır.

Ağrı-Hamur-Karakazan; Bitlis-Mutki-Erler; Elazığ-Baskil-Hacıuşağı; Siirt-Eruh-Yediyaprak; Siirt-Kurtalan-İğdeli; Rize-Çayeli-Derecik; Artvin-Yusufeli-Altıparmak ve Çanakkale-Gökçeada-Zeytinli’deki bağlıların adı “Yazılı”dır.

Köy, 924 (1518) yılı 38 hâne 67 Müslüman neferden oluşmaktaydı.

935 (1529) yılı 41 hâne 69 Müslüman nefer nüfusa sahipti.

988 (1580) yılında köyün nüfusu 111 kişidir. Köy, bu nüfusuyla Karaman köyleri içerisinde Devle (Değle) ve Gödet köylerinden sonra 3. sırada yer almaktadır.

992 (1584) yılında 105 Müslüman nefer kaydı bulunmaktadır.

1256 (1840) yılı temettü’ât defterinde Göndere Köyü, 12 hânede 25 erkek kayıtlıdır. Buna göre nüfusunun 50-72 arasında olduğu tahmin edilmektedir.

Sapancalı Muallim H. Hüsnü Bey, 1338 (1922) yılında köyün nüfusunu 15 hâne ve 76 kişi olarak kaydetmiştir.

Köy, 1341 (1925) yılında yapılacak mebus (milletvekili) seçimleri yapılan sayımda 85 kişi olarak tespit edilmiştir.

Köy; 1935’de 217, 1940’da 241, 1945’de 249, 1950’de 270, 1955’de 293, 1960’da 376, 1965’de 395, 1970’de 344, 1975’de 306, 1980’de 313,1985’de 246, 1990’da 236 ve 2000’de 152 kişi olarak sayılmıştır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2007 yılında geçilen Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre köyün nüfusu 108 kişidir.

2008’de 93, 2009’da 93, 2010’da 89, 2011’de 88, 2012’de 87, 2013’de 99, 2014’de 113, 2015’de 116, 2016’da 121, 2017’de 136,  2018’de 162 ve 2019’da 163, 2020’de 168 ve 2021’de 177 kişi olarak tespit edilmiştir.

Köyün sülâleleri ve aldıkları soyadları; ? (Gürel), Akkaya (Yenikuyu’dan köye çırak olarak gelip, yerleşmiştir), Atar (Köye sonradan gelip, yerleşmişler), Bacaksız (Mut’un Maloca Köyü’nden gelip, yerleşmişler), Berberaligiller (Demirci), Bozkırlıibrahimgil (Korkmaz), Çolakmustafagil (Sılanar), Delihasangil (Ünal), Gallaklar (Bayrakçı), Gökhüseyinler (Can), Hacıdervişler (Kazan), Hacıhasangil (Hançer), Hacıidrisgil (Eren), Hacıkerimler (Deliveliler de denilmektedir, Gündoğdu), Hacıonbaşıgil (Tekeli), Hamdigil (Şen), Hasanhalilgil (Özdal), Hatıplar (Akyüz), Hocalar (Dinç), İbrahimler (Özkan), Kahrimangil (Karan), Kalleşler (Gülgün), Kamburoğulları (Uyar), Katırcılar (İhsaniyeli olup, Dilbeyan’dan gelmişlerdir, Yanık), Kaynar (Çavuşpınarı Köyü’nden gelip, yerleşmişler), Köpükoğlu (Yuvatepe Köy’ünden Köyü’nden gelip, yerleşmişler), Köroğlangil (Doğan), Köseler (Yıldız), Mevlütçavuşlar (Gülkun), Pırtlaklar (Coştu), Polishüseyingil (Semen), Sağırabidingiller (Akgöz), Sifliler (Karaca, Tutkun), Uzunmusagil (Yılmaz), Ünüvar (İhsaniyeli olup, Esentepe’den gelip, yerleşmişler) ve Yağırlar’dır (Tekin).

87 seçmeni olan Yazılı Köyü’nde 1 Kasım 2015 günü yapılan 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri’nde 77 seçmen 1413 numaralı sandıkta oy kullanmıştır. Oyların tamamı geçerli sayılmıştır.

Yazılılar, 61 oyla en fazla AK Parti’yi tercih etmişlerdir. MHP 9 oy ve CHP 4 oy almıştır. HDP’ye ise oy çıkmamıştır.

16 Nisan 2017 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişi öngören halk oylaması (referandum) sonuçlarına göre; Yazılı Köyü’nde %79,01 oranında “evet” çıkarken, %20,99 oranında “hayır” çıkmıştır.

Köyün muhtarı, Hüseyin KÖPÜKLÜOĞLU’dur [irtibat numarası: 0 (555) 753 56 26].

Köyün azaları; Ramazan YARAT, Osman ATAR, Hulusi BACAKSIZ ve Halil BAYRAKÇI’dır.

Köyün eski muhtarları; Mustafa TEKİN (2014-2019), Mustafa GÜLKUN (2009-2014), İrfan YILDIZ (2004-2009), Mustafa TEKİN (1999-2004), Mustafa GÜLKUN (1994-1999), Hüseyin ŞEN (1990-1994), Mehmet AKYÜZ (1987-1990), Mevlüt TUTKUN (1984-1986), H. İbrahim DEMİRCİ (1980-1981), H. İbrahim BAYRAKÇI (1977-1979), Mehmet KARACA (1975-1976), H. Hüseyin EREN (1973-1974), Muhittin AKKAYA (1972-1973), Kamil YILMAZ (1971), Cafer GÜREL (1970-1971), Mustafa ÇAĞLAR (1967-1969), Abdullah ÖZKAN (1966-1967), Mustafa ÇAĞLAYAN (1963-1966), Mevlüt TEKİN (1963), Abdurrahman COŞTU (1956-1963), D. Ali HANÇER (1954-1956), Mehmet SEVER (1952), Ali TEKİN (1950-1952), Mehmet SEVER (1947) ve Halil ELGÜN’dür (1942).

Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Köyde buğday başta olmak üzere arpa, nohut, dane mısır, elma, ayçiçeği, yulaf, badem ve üzüm yetiştirilmektedir.

Köyde 1.927,661 dekar alan nadasa bırakılmaktadır. Köyde 141 adet büyükbaş hayvan varlığı ile 1.493 adet koyun ve 61 adet keçi olmak üzere toplam 1.554 adet küçükbaş hayvan varlığı bulunmaktadır.

Köyün arazi kadastrosu 29 Aralık 1958 yılında kesinleşmiştir. Bu nedenle tapu senedi ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kayıt Sistemi’nde (TAKBİS) köyün adı “Göndere” olarak kayıtlıdır.

Köy; 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu kapsamında 7 Kasım 2012 tarihinde Bakanlar Kurulu kararıyla “uygulama alanı” ilan edilmiştir. 2013 yılında 2.268 hektar alanda arazi toplulaştırma çalışmaları başlamıştır.

Köyün 401,7735 hektar mera varlığı bulunmaktadır. Ayrıca 10,3609 hektar harmanyeri bulunmaktadır.

Köyün orman varlığı bulunmamaktadır.

Köyün mevkileri; Ada, Alivakı (Ardıçalanı), Alivakıyeri, Bağırtlakalanı, Bağlar, Bağlık, Belitdibi, Binettaşı, Buruklubelen, Büyükdüz,  Çakıllıkoyak, Çobanağılı, Çobanalikoyağı, Dumakaşı, Eskiçay, Firediçkoyağı (Kuzuluk, Kalankaya), Gönderebağlar, Gönderegümü, Göndereyolu (Dumaderesi), Görkuyu, İğdelisokak, İlisıraköprüsü, İnlikoyak, Kalınyer, Karadağyuttuğu, Kavakaltı, Kızılyer (Bağlar, Belen, Fiderişkoyağı, Namı), Kocadüz, Kocakırdolayı, Koyak, Köprücivarı, Körkuyu, Köycivarı, Köyiçi, Köyönü, Kuzuluk, Menderegümü (Bağlar), Menderesınırı, Mezarardı, Mulla, Pelitdibi, Poruklubelen, Savak, Tarla-Büyükdüz, Taşbent, Taşbent-Mendere, Tekkealtı,  Tilkideliği, Tozak, Tuzla (Büyükdüz), Yalnızmezar ve  Yoğunlarbendi’dir (bağlık).

Köyde 1 adet kargir câmii bulunmaktadır.

Köyde ilkokul 1950 yılında açılmıştır. Öğrenci sayısının azalması nedeniyle köyün öğrencileri Merkez Fatih Mahallesi’nde bulunan ilkokula taşınmaktadır.

Göndere Köprüsü (Tescil ve Karar No: 23.06.1989-503); Kızılyaka yolu üzerinde 12. km’sinde bulunan köy sınırları içindeki İnlikoyak Çayı üzerinde kurulmuş olan tarihî bir köprüdür. Tamamen kesme taştan yapılmış ve üç gözlü kemer olarak inşa edilmiştir.

Yapılışı H. 808-809/M. 1405-1406 tarihlendirilen Göndere Köprüsü, şu an kullanılmamaktadır.

Köprü, Deliçay’ın bir kolunun iki yakasını birleştirmektedir. Köprünün tabliye adı verilen ayakları arasındaki döşeme kısmı 40 m uzunluğundadır. Kemer açıklıkları yan kemerler 4.10 m ve orta kemer 4.50 m genişliğindedir.

Göndere köprüsünde kemerleri meydana getiren çevri taşları son derece düzgün kesme taşlardan yapılmıştır.

Tarihî köprünün tempan duvarları tamamen yıkılmıştır. Güney yönünde iki kemer açıklığının orta duvarları üzerinde bulunan sel yaranları kesme taşlardan sivri olarak yapılmışlardır. Köprünün ayrıca hafifletme gözleri mevcut değildir. Tempan duvarı üzerinde önceleri korkuluğun olup olmadığı hakkında bilgi bulunmamaktadır.

Doğu batı yönündeki köprünün bati ucunda kalan kemer gözü suyun azalması nedeniyle moloz taşla doldurulmuştur. Köprünün kuzey yönündeki kemerlerin arasına solda yuvarlak kemerli ince nişin üst kısmında ortada kabartma bitkisel dekorun sağında “Ya Allah” solunda “Ya Muhammed” yazılıdır. Batı yönündeki parçalı kemerli ince niş gözünün içine üstte girift kabartma zengin bitkisel süs, asma ve lâleler işlenmiştir. Altta dikdörtgen çerçeve içine alınmış nesih üç satır yazı yine papatya ve diğer bitkisel süslerle dekore edilmiştir.

Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi veya PTT acentası bulunmaktadır.

Köyde sağlık ocağı veya evi bulunmamaktadır. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köy içi yolları parke taşı ile kaplanmıştır.

BİBLİYOGRAFYA:

Mehmet Akif Erdoğru, “Murâd Çelebi Defteri: 1483 Yılında Karaman Vilâyetinde Vakıflar-II”, Tarih İncelemeleri Dergisi, c. XVIII, S. 2, Aralık 2003,  s. 121; Sevda Gürbüz, 296 Numaralı Karaman Şer’iye Sicili Çerçevesinde 1829-1832 Yılları Arasında Karaman’da Sosyal, İdarî ve Hukukî Hayat, (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2009, s. 440, 441; Alâaddin Aköz, XVI. Asırda Lârende Kazâsı Hakkında, Osmanlı Araştırmaları XIII, İstanbul 1993, s. 122, 134; Ahmet Gökhan Kaynakcı, XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Lârende, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara 2007, s. 49, 67; Mehmet Çoraman, 280 No’lu Karaman Şeriye Sicili, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (basılmamış yüksek lisans tezi), Afyonkarahisar 2011, s. 23, 36; Osman Gümüşçü, XVI. Yüzyıl Lârende (Karaman) Kazasında Yerleşme ve Nüfus, Ankara 2001,  s. 51, 59, 111, 180, 182; Kazım Mertek, Karamanoğulları Dönemine Ait Taş Köprüler, Türk Dili ve Yunus Emre Dergisi, Karaman 1984, sy. 3; Doğan Koçer, Karaman Temettü’ât Defterleri, Karaman 2007, c. I, s. 76, 77, 231, 241; c. II, s. 381-383; Musa Şaşmaz, Türkiye’nin İdari Taksimatı (1920-2013), Ankara 2014, c. VIII, s. 323; Hatem Aka, H. 1186-1190 (M. 1772-1776) Tarihli 290 Numaralı Karaman Şer’iye Sicil Defterinin İncelenmesi (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 1994, s. 144, 145; Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları, Dahiliye Vekaleti, İstanbul 1928, s. 854; Durmuş Ali Gülcan, Karaman Mahalle, Kasaba ve Köyleri Tarihçesi, Karaman 1989, s. 324-326; Sapancalı H. Hüseyin, Karaman Ahval-i İçtimâiyye, Coğrafiyye ve Tarihiyyesi (R. 1338/ H. 1341), yayınlayan İbrahim Güler, Ankara 1993, s. 72; Abdullah Uysal, Necati Alodalı, Musa Demirci, Dünü, Bugünüyle Karaman Kültür-Tarih-Coğrafya, Konya 1992, s. 186; Nazmi Selcen, Türkiye’nin Sıhhi-i İctimâi Coğrafyası Konya Vilayeti, Yayına hazırlayan ve sadeleştiren: Mehmet Karayaman, Konya 2009, s. 80; İçişleri Bakanlığı, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Köylerimiz (1 Mart 1968 gününe kadar), Ankara 1968, s. 554, 663; İçişleri Bakanlığı, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Konya İli (Bülten 65), Ankara: 1965, s. 37; Çalışma Raporu 2015, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, s. 10; https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr erişim tarihi: 05.02.2016; http://karaman.gov.tr/il-mahalli-idareler-mudurlugu erişim tarihi: 19.02.2016; http://www.resmigazete.gov.tr erişim tarihi: 19.02.2016; https://e-icislerigov.tr erişim tarihi: 07.02.2016; https://sonuc.ysk.gov.tr erişim tarihi: 07.02.2016; www.sozce.com erişim tarihi: 27.01.2017; https://www.bucivar.com/karaman/merkez/yazili erişim tarihi: 27.01.2017; https://www.karamankadastro.gov.tr erişim tarihi: 27.01.2017.

Uğur ERKÂN.