Beydili (Beğdili)

Karaman merkeze bağlı köy.

Karaman ilinin kuzeydoğusunda yer alan köy, düz bir arazi yapısına sahiptir. Hamidiye (Suğla), Osmaniye (Yassıören), Ekinözü (Aşıran), Salur ve Kızık köyleriyle komşudur. Köyün yüzölçümü 31.369.655 metrekaredir.

Köyün rakımı (deniz seviyesinden yüksekliği) 1.010 m’dir.

37° 21′ 8,1894″ kuzey ve 33° 18′ 57,5892″ doğu koordinatlarında yer alan köy, bağlı olduğu Karaman Merkez ilçe merkezine 32 kilometre mesafede olan köy, Karaman- Sudurağı- Akçaşehir yolu üzerindedir.

Köye 8 km mesafeden daha yakın 5 köy bulunmaktadır. Osmaniye (Yassıören) 3,65 km, Salur 4,67 km, Ekinözü (Aşıran) 5,34 km, Dinek 6,98 km ve Hamidiye (Soğla) 7,38 km’dir.

Kuruluş tarihi çok eskiye dayanmaktadır.

Kıbrıs (Kanaç) Höyüğü (Tescil ve Karar No: 03.11.2000-3934), köyün yaklaşık 3 km batısında, Beydili Hamidiye yolunun güneyinde yer almaktadır. Doğu-batı yönünde 150 m, kuzey güney yönünde 200 m çapında, 18 m yüksekliğinde bir tepe ile bu tepenin kuzey, güney ve batı yönlerinde fazla yüksek olmayan düz yerleşme görünümünde beş tepeden oluşmaktadır. Höyük ve aşağı şehirde satıhta yapılan incelemede III. Bin’e ait kaba çanak çömlek, boyalı metalik kaplar ile Helenistik ve Roma Dönemlerine ait seramik parçalarına rastlanmıştır. Satıhta mimarî bir kalıntı bulunmamaktadır.

XVI. yüzyıl Larende (Karaman) Kazası’nda yerleşme ve nüfusubu araştıran Osman GÜMÜŞÇÜ, Beğdili’nin konar-göçer aşiret ve cemaat ismini taşıyan karye ismi olduğunu kaydetmektedir.

Bu da Anadolu’nun Türkleşmesi sırasında aynı aşiret ve cemaatten oluşan toplulukların rol oynadıklarının göstergesidir.

Karaman’ın mahalle, kasaba ve köylerinin tarihçesini araştıran ve bunu kitabında yayınlayan Durmuş Ali GÜLCAN [1319 (1904), Karaman-1996 Karaman], köyün adının eski Türkmen boyları adının andacı olduğunu kaydeder.

Köy halkının aslını Anadolu’ya yerleşen 24 Oğuz boyundan Bozoklardan 12 koldan birisinin adı Beğdili’dir. Beğdili oymağı da Ferhandilli, Tirkenli, Şarkevi, Karaşıhlı, Ulaşlı, Kazlı, Şahmanlı, Beğmişli, Kadirli, Hacımahlı, Haydarlı ve Çelebi obalarından müteşekkildir.

Oğuzların Boz-Ok kolunun Yıldız-Han Oğullarından olan Beğdili boyu; Kâşgarlı’da “Begtili (بكتلي)” olarak geçmektedir. Reşideddin’de “Beg-dili (بيك دلي)” (büyüklerin sözleri gibi aziz olur), Yazıcıoğlu’nda “Begdili (بيك دلي)” (beğler sözü azizdür), Ebülgazi’de “Bigdili (بيك دلي)” (sözü hürmetli) olarak geçmektedir.

Bu adın etimolojisi açıktır. Beğdili “beylerin dili, sözü” demektir ve bu anlam kaynaklarda verilen anlamlarla uyuşmaktadır.

Ongunu “tavşancıl” kuşudur. Et bölüşümünde sünüğü “sağ umaca”dır. Kendine özgü özel damgası vardır.

“Beğdili, Oğuzların hükümdâr çıkaran beş boyundan biridir” diyen Faruk SÜMER [1340 (1924)-1995]; Harizmşâhlar hanedânının bu boydan olduğu söylemektedir.

SÜMER, tahrîr defterlerinden Anadolu’da 23 tane “Beğdili” adında köy veya mezrayı tespit etmiştir. Yusuf HALAÇOĞLU başkanlığında yapılan “Anadolu’da aşiretler, cemaatler ve oymaklar”  adlı çalışmada ise mükerrerleriyle birlikte bu sayı 46’ya çıkmaktadır.

Beğdili’nin  cemaat sayısı 1.540, hâne sayısı 42.738 ve mücerred sayısı ise 13.297 olarak tespit edilmiştir.

Beğdili oymaklarının bir kısmı, Safevi Devleti kuruluşuna katılmışlardır. Beydili oymak ve obaları XIV.-XVI. yüzyıllarda Boz-Ulus ve Yeni-İl, Kuzey Suriye, İran, İç-İl bölgelerinde yerleşik ya da göçer olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Beydili oymaklarının bir bölümü XIV. yüzyılda Karaman dolaylarına gelerek şimdiki köyün batısındaki Kıbrıs Höyüğü’nün eteğindeki eski öreninin bulunduğu yerde (Örencik) yurt tutmuşlardır. Burası şimdiki köyün bulunduğu yerden 5-6 km uzaklıktadır. Yine burada “Karhane” denilen yerde güherçile çıkardıkları bilinmektedir.

Epey zaman sonra da burayı terk ederek, Çatal denilen yere yerleşmişlerdir. Burası “Eski Beydili” olarak anılmaktadır ve şimdiki köyün bulunduğu yere 1,5-2 km mesafededir.

Daha sonra şimdiki köyü kurarak buraya yerleşmişlerdir. Buraya yerleşen Beğdili oymakları, XX. yüzyılın ikinci yarısına kadar komşu köylerle nizaya tutuşmuş, bu yüzden adlî ve idarî makamları epeyce uğraştırmışlardır.

Beğdili, XVI. asrın başlarında Lârende Nâhiyesi’ne bağlı bir karye (köy) idi. [BOA., TD., nr. 40, s. 940, sene 906 (1500)].

924’de (1518) 18 hâne ve 13 nefer mücerred olmak üzere toplam 32 Müslüman neferden müteşekkildi. Beğdili boyundan Beğdili cemaatinin teşkil ettiği karyenin vergi hâsılı (geliri) 4.928 akçe idi (BOA., TD., nr. 455, s. 182, 193).

935’de (1529) 20 hâne ve 35 Müslüman neferden oluşan karyenin vergi hâsılı (geliri) 4.958 akçe idi.

948 (1541) yılı Mufassal Tahrir Defteri’nin (TD., nr. 415), 158. sayfasında karye-i Beğdili’de Beğdili boyundan Beğdili Cemaati’nden 10’u mücerred olmak üzere, toplam 43 neferin kaydı bulunmaktadır.

962 (1555) yılında Karaman Vilâyeti, Karaman (Lârende) Kazâsı, Kâş Nâhiyesine tâb’i Karye-i Beğdili’de 10’u mücerred olmak üzere, toplam 43 nefer bulunmaktadır (BOA., TD., nr. 415, s. 158).

XVI. asrın sonlarına doğru Tımar Ruznamçe Defteri’ne göre Karye-i Beğdili; Karaman eyâleti, Konya sancağının, Lârende nâhiyesine tâbi’ idi.

3 Cemâziye’l-evvel 984 (29 Temmuz 1576) tarihinde Karye-i Yassıvirân ve Beğdili ve Danişmend tâbi‘-i Lârende ve Kemilvirân hâsılları 10.174 akçe ve 2.075 akçe tımar hissesi Seydi’nin elindedir (RD., nr. 48, s. 51/2).

5 Cemâziye’l-ûlâ 984 (31 Temmuz 1576) tarihinde Karye-i Yassıvirân ve Beğdili ve Danişmend tâbi‘-i Lârende ve Kemilvirân hâsılları 10.174 akçe ve 2.075 akçe tımar hissesi Seydi-oğlu Abdî’nin elindedir (RD., nr. 48, s. 52/1).

8 Şevvalü’l-mükerrem 984 (29 Aralık 1576) tarihinde Karye-i Beğdili’nin hâsılı 5.069 akçe olup, tımarı Hüsrev evlâdları Derviş ve Mustafâ’nın elindedir (RD., nr. 48, s. 92/2).

27 Zilhicce 984 (17 Mart 1577) tarihinde Karye-i Beğdili’nin hâsılı 5.069 akçe olup, tımarı Alî-oğlu Mustafâ’nın elindedir (RD., nr. 48, s. 116/1).

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyud-ı Kadime Arşivi, Mufassal Tahrir Defteri’nde 1 nefer mücerred olmak üzere toplam 51 Müslüman nefer kayıtlıdır. İdarî olarak Kâş nâhiyesine tabi’ olan karyenin vergi hâsılı 9.000 akçe idi [TK., nr. 113, vr. 217b, sene 992 (1584)].

XVI. asırda suğlalar ova için ayrı bir zenginlik kaynağı durumda idi. Fakat yağışların kararsızlığı nedeniyle bol yağışlı yıllarda, akarsular suğlaları fazlaca genişlettiği için bazen sorunlar çıkarmakta ve büyük zararlara yol açmakta idiler.

Karaman Vilayeti Kanunnâmelerinde Beğdili için şu kayıt bulunmaktadır: “Bulgardağı’ndan su gelüp Beğdili’nde olıgelen adet üzere kurbünde olan karye halkı bend dutarlar suğla olur.”

Köy, 29 Rebiyülahir 1177 (6 Kasım 1763) tarihli 281 numaralı Karaman Şer’iyye Sicili’nde Karaman Kazâsı’na bağlı 29 köyden biri olarak geçmektedir (s. 89/2).

5 Safer 1189 (7 Nisan 1775) tarihinde 25 Rebiülahir 1188’den 5 Safer 1189’a kadar (5 Temmuz 1774- 7 Nisan 1775) Karaman’da biliktiza yapılmış olan masraf mukabili Karye-i Beğdili’ye 60 kurûş vergi taksim edilmiştir (KŞS., nr. 290, s. 88).

3 Recep 1189 (30 Ağustos 1775) tarihinde Saferü’l Hayr’ı 5. gününden, Receb-i Şerîfinin başına gelinceye dek (7 Nisan 1775-28 Ağustos 1775 arası) Karaman’da biliktiza yapılmış olan masraf mukabili Karye-i Beğdili’ye 80 kurûş vergi taksim edilmiştir (KŞS., nr. 290, s. 114).

19 Zilhicce 1189 (11 Şubat 1776) tarihinde 1189 senesi Saferü’l-Hayr’ı 15. gününden, Zilhicce’nin 19. gününe gelinceye kadar (7 Nisan 1775- 11 Şubat 1776) Devlet merkezinden çeşitli sebeplerle gelen görevlilere ve ayrıca kazânın bazı hizmetleri için Karaman’dan yapılan masraflara mukabil karye halkından tahsil edilmek üzere; Karye-i Beğdili’ye 60 kurûş vergi tahakkuk ettirilmiştir (KŞS., nr. 290, s. 126).

19 Receb 1190 (3 Eylül 1776) tarihinde  1189 senesi 19 Zilhiccesi’nden 19 Receb-i şerifi’ne kadar ( 10 Şubat 1776- 3 Eylül 1776) Karaman’da biliktiza yapılmış olan masraf mukabili Karye-i Beğdili’den 40 kurûş vergi ödemesi istenmiştir (KŞS., nr. 290, s. 153/1).

20 Zilhicce 1190 (30 Ocak 1777) tarihinde 19 Receb 1190’dan 20 Zilhicce 1190 (3 Eylül 1776-30 Ocak 1777) Karaman’ın biliktiza vaki olan masarifatı Karaman’da sakin ulemâ, sülehâ, âyân ve ahali meyanında hesap edilerek mahalle ve karyelere taksim edilmiştir. Buna göre Karye-i Beğdili’ye 60 kurûş vergi düşmüştür (KŞS., nr. 290, s. 163/2).

15 Safer 1247 (26 Temmuz 1831) tarihinde Beğdili çiftliğinden Arab Halîl-oğlu Mûsâ, askere alınmıştır (KŞS., nr. 296, s. 86.2).

1256 (1840) yılı temettü’ât defterinde Beğdili Çiftliği için; “Sâhibe-i Çiftlik Mataracızâde Hüseyin Ağa kerimesi Fâtıma Hanımı ile Ahmed Ağa kerimesi Şerîfe Hanım’ın olub ale’l-iştirakü’l-tesviye bulunduğu; Sipâhi Tîmârı olub Sipâhi tarafından ve bir mikdârı Suğla Mukata’ası olub sâhib-i tîmâr tarafından ta’şir oluna geldiği” ifadesi kullanılmıştır.

Beğdili Çiftliği’ndeki hâne resileri ve meslekleri; Hüseyin-oğlu Osmân Hoca (imâm), İsmâ’îl-oğlu Hâcı Hasan (çiftçi), Cingöz Îsâ-oğlu Hâcı Ömer (çiftçi), Çelik Alî-oğlu Hâcı Abdülvehhâb (çiftçi), Übeyd Memiş-oğlu Alî (çiftçi), Çimenli Süleymân-oğlu Mehmed (çiftçi), Süngülü Mehmed-oğlu Mehmed (çiftçi), İmâm İsmâ’îl -oğlu Alî (çiftçi), Sipahi Mehmed-oğlu Ahmed (çiftçi), Mustafâ-oğlu Dağlı Velî (ırgat), Zengenli Köse Mehmed-oğlu Mustafâ (çiftçi), Abdurrahmân-oğlu Abdülkerîm (çiftçi), Evsek-oğlu Abdülkadîr (çiftçi), Ferid Alî-oğlu Ömer (çiftçi), Kör Hüseyin-oğlu Îsâ (çoban), Arab Abdullâh-oğlu Arab Hâcı Mehmed (çiftçi), Kuzlak Hüseyin-oğlu Mehmed (çoban), Karagöz Hasan-oğlu Halîl (çiftçi), Deli Alî-oğlu İbrâhim (Rumili Ordusu’nda asker), Kuduz Mehmed-oğlu Alî (ırgat), İsmâ’îl-İsmâ’îl-oğlu Osmân (ırgat), Yumuk Mustafâ-oğlu Nu’man (çiftçi), Alî-oğlu Genli (?) Osmân (çiftçi) ve Bekdik Mehmed-oğlu Osmân’dır (çiftçi) (BOA., ML., VRD., TMT., nr. 10439).

25 hâneye sahip Beğdili Çiftliği’nde; 1,5 adet bargir (beygir), 2 adet camus (manda), 3 adet koca deve, 5 adet tülü daylak deve, 263 adet ganem (koyun), 91 adet toklu, 1 adet inek düğesi, 14 adet inek, 180 adet keçi, 42 adet oğlak, 3 adet kısrak-bargir, 18 adet merkeb, 3 adet merkeb sıpası, 24 adet öküz, 2 adet tana, 2 adet tay, 1 adet tosun, 121 dönüm evsât tarla, 121 dönüm mezrû tarla kayıtlıdır. Tekâlifi 1.115 kuruş, hayvân kıymeti 16.847 kuruş, temettü’âtı 4.190 kuruş, yekûnu 21.037 kuruş ve hâne başı ortalama geliri 842 kuruştur (BOA., ML. VRD. TMT. nr. 10442, s. 288-290).

3 Şevvâl 1263 (14 Eylül 1847) tarihinde Medine-i Larende’de Hoca Mahmûd Mahallesi sâkinlerinden müteveffiye Şerîfe nâm hâtunun kâtil-i zevci Mustafâ’nın Sadrazam emri gereği olarak malının satılarak diyetin ödetilmesi istenmiştir. Buna göre; Beğdili karyesi’nden sene-i sâbıkadan şa‛îr (arpa) keyl 155 sene-i mâlde müştereklerinden hissesine isâbet iden şa‛îr keyl 14 yarım 7 fî 28 kıymet 4.742 kurûş ve Begdili Karyesi’nden sene-i mâlde müştereklerinden hissesine isâbet iden hınta keyl 25 yarım 2 fî 45 kıymet 1.176 kurûştur (Konya Şer’iyye Sicili, nr. 80, s. 27/1).

1312-1317 (1897-1901) yılları 323 Numaralı Karaman Şer’iyye Sicili’nde Beğdili Karyesi’nden ismi geçenler şunlardır: “Emetullâh bint-i Hâcı Seyfî Alî, Mehmed bin Alî, Fâtıma bint-i Mustafâ, Alî bin Mustafâ, Havvâ bint-i Abdullâh, Osmân bin Mustafâ, Fâtıma bint-i Ömer, Mükremin bin Alî, Marziye bint-i Mehmed, Âyşe bint-i Hüseyin, İsmâ’îl bin Abdülcelîl, Şerîfe bint-i Mehmed, Mehmed bin Yahyâ, Havvâ bint-i Süleymân ve Durmuş bin Alî.”

28 Recep 1324 (17 Eylül 1906) tarihli veraset davasında Beğdili Çiftliği eşref-i mütemeyyizânından Eşref Efendi-zâde Mustafâ Efendi, eşi Fâtıma bint-i Es’ad Efendi, Ahmed Efendi, Ömer Efendi ve leylâ Hanım’ın isimleri geçmektedir (KŞS., nr. 206, s. 147/1).

Köy, 1338’de (1922) Konya Vilâyeti Sıhhiye Müdürü Dr. Nazmi Azmi Bey [SELCEN, 1303 (1887), Arapgir, Malatya-1945, İstanbul] tarafından kaleme alınan “Türkiye’nin Sıhhi-i İçtimai Coğrafyası-Konya Vilâyeti” kitabında, Konya Vilâyeti, Karaman Kazası, İbrala Nâhiyesi’ne bağlı köy olarak geçmektedir.

Sapancalı Muallim H. Hüsnü Bey [SAVAŞÇIN, 1309 (1893), Sapancalı, Sakarya-1958, ?]; 1338 (1922) yılında kaleme aldığı “Karaman Ahval-i İçtimâiyye Coğrafiyye ve Tarihiyyesi” isimli kitabında, İbrala Nâhiyesi’ne tabi Begdili Köyü’nün, Merkez kazâya 4 saat mesâfede olduğu kaydetmiştir.

1928 yılında eski Türkçe alfabe ile yayınlanan “Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları” isimli kitapta Gödet Köyü; Konya Vilayeti, Karaman Kazası, Merkez Nâhiyesi köyleri arasında zikredilmiş ve eski Türkçe harfler ile “بكديلى”, Lâtin harfleriyle “Béydili” şeklinde ifade edilmiştir.

Köy, idarî bakımdan Konya Vilayeti’nin, Karaman Kazası’nın Karaman Nahiyesi’ne bağlı 58 köyden birisi idi.

15 Haziran 1989 tarihinde kabul edilen 3578 sayılı 4 il ve 5 ilçe Kurulması Hakkında Kanun ile köy, 40 köyle birlikte Karaman İli, Merkez İlçe, Merkez Bucağı’na bağlanmıştır (21 Haziran 1989 tarihli ve 20202 sayılı Resmî Gazete).

Şu an Türkiye’de “Beydili” ismini taşıyan 9 yerleşim birimi daha bulunmaktadır. Bunlar; 5 köy (Çorum-Merkez, Çorum-Bayat, Isparta-Sütçüler, Sivas-Hafik, Karabük-Ovacık) ve 4 mahalledir (Ankara-Nallıhan, Gaziantep-Araban, Mersin-Gülnar, Gaziantep-Şahinbey).

Ayrıca Denizli-Çivril’deki bir mahallenin adı ismi “Beydilli”dir.

Köy, 924’de (1518) 18 hâne ve 32 Müslüman neferden oluşuyordu.

935’de (1529) 20 hâne ve 35 Müslüman neferden oluşuyordu.

992’de (1584) 51 Müslüman neferden oluşuyordu.

1246 (1831) tarihli Lârende Nüfus Defteri’nde (COA, Nfs. d 3451); Beğdili Çiftliği, 20 hanede 54 kişi olarak kayıtlıdır.

1256 (1840) yılı temettü’ât defterinde 23 hâne ve 68 erkek kayıtlıdır. Buna göre nüfusunun 136-138 arasında olduğu tahmin edilmektedir.

Köy; 1314 (1896) yılı Konya Vilâyeti Salnâmesi’nde (İl Yıllığı) 28 hâne ve 129 kişi olarak kayıtlıdır.

1320 (1904) yılı genel nüfus kütüğü yazımına 116 kişidir.

Sapancalı Muallim H. Hüsnü Bey, 1338 (1922) yılında köyün nüfusunu 35 hâne ve 196 kişi olarak kaydetmiştir.

1341 (1925) yılında yapılan mebus (milletvekili) seçimi için hazırlanan genel nüfus kütüğüne göre 160 kişi olarak tespit edilmiştir.

Köy; 1935’de 255, 1940’da 287, 1945’de 337, 1950’de 390, 1955’de 414, 1960’da 388, 1965’de 505, 1970’de 489, 1975’de 383, 1980’de 405, 1985’de 371, 1990’de 338 ve 2000’de 310 kişi olarak sayılmıştır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2007 yılında geçilen Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre köyün nüfusu 279 kişidir.

2008’de 285, 2009’da 277, 2010’da 263, 2011’de 253, 2012’de 239, 2013’de 231, 2014’de 227, 2015’de 222, 2016’da 220, 2017’de 204, 2018’de 215, 2019’da 202, 2020’de 203 ve 2021’de 199 kişi olarak tespit edilmiştir.

Köy nüfusunun azalmasında aile plânlaması, yurt dışına gidenler ve Karaman’a göç etkili olmuştur.

Köy, Uysal ve Tümer soyadlarını alan ve Çimeçler’den gelip yerleşen “Potukhasanlar”; Türk soyadını alan Kırşehir’in Kılıçlı Nâhiyesi Bazlamaç Köyü’nden gelip yerleşen “Türkmenoğulları” ile Öztürk soyadını alan ve Kameni Köyü’nden gelip yerleşen “Üğüdüler” denilen 3 sülale tarafından kurulmuştur.

Köyün %40’ını Çoğlu Köyü’nden gelip yerleşenler (Kılıçaslan ve Ünal) teşkil etmektedir.

Kırşehir’in Kılıçlı Nâhiyesi Bazlamaç Köyü’nden gelip yerleşen “Kurtlar”, Kurt; Kasaba’dan (Kâzımkarabekir) gelip köye yerleşen “Kahyalar”, Gürsoy; Mastat (Muratdede) Köyü’nden gelip yerleşen “Dağlımemedler”, Büyükdağ ve Dağ; “Keldurmuşlar”, Toktaş ve “Karapınarlılar” Güldal soyadlarını almışlardır.

Beydili Köyü halkı, civar köyler halkına nazaran mizâc ve hususiyetleri ve mücadeleci karakterleriyle dikkat çekmektedirler. GÜLCAN, bu hususiyetlerinin ecdâdlarından aldıklarının bâriz bir şekilde ispat ettiğini belirtmektedir.

178 seçmeni olan Beydili Köyü’nde 1 Kasım 2015 günü yapılan 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri’nde 165 seçmen 1323 numaralı sandıkta oy kullanmıştır.

Kullanılan oyların tamamı geçerli sayılırken, Beydililer 131 oyla en fazla AK Parti’yi tercih etmişlerdir. CHP 15 oy ve MHP 10 oy almıştır. HDP’ye ise 1 oy çıkmıştır.

16 Nisan 2017 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişi öngören halk oylaması (referandum) sonuçlarına göre; Beydili Köyü’nde %82,17 oranında “evet” ve %17,83 oranında “hayır” çıkmıştır.

Köyün Muhtarı Cemil TÜMER’dir [irtibat numaraları: 0 (338) 242 70 11- 0 (537) 386 67 02].

Köyün azaları;  Mustafa GÜLDAL, Muammer TÜMER, Talha KILIÇASLAN  ve Gökmen ÖZTOPRAK’tır.

Köyün daha önceki muhtarları: Erol ÖZTÜRK (2004-2014), Yaşar KILIÇASLAN (1999-2004), Hilmi UYSAL (1989-1999), Yaşar ÜNAL 1984-1989), Cahit ERGÜN (1977-1984), Hakkı GÜRSOY (1965-1973), Fikret ÖZTÜRK (1963-1965), Mustafa ÜNAL (1959), Rafet UYSAL (1954), Muammer TÜRK (1952-1953), Saffet ÖZTÜRK (1950), Mevlüt UYSAL (1949-1950), Hüseyin BÜYÜKDAĞ (1947-1949) ve Hüseyin ÖZTOPRAK’tır (1942).

1955 yılında ilkokul bir binada hizmet vermeye başlamıştır. Köyün eski muhtarlarından Yaşar KILIÇASLAN, köyün büyüklerinin komşu Aşıran (Ekinözü) Köyü ile nizalı olmalarından dolayı iki köy arasında laf taşır bahanesiyle öğretmen talep etmediklerini ve bu yüzden okulun geç açıldığını kaydetmektedir.

2 derslikli ilkokul ise 1962 yılında açılmıştır. Yığma taştan yapılan ilkokul, tehlike arz ettiğinden 2014 yılında tamamen yıkılmıştır. Köyün okul çağındaki çocukları Sudurağı Kasabası’na taşınmaktadır.

Köyde tarım ve hayvancılık gelişmiştir. Bu yüzden köyün ekonomik durumu iyidir.

Köyde buğday başta olmak üzere dane mısır, şekerpancarı, kuru fasulye, yağlık ayçiçeği, arpa, silajlık mısır, macar fiği ve kimyon yetiştirilmektedir.

Köyde 87,554 dekar alan nadasa bırakılmaktadır.

Köyde 27 adet büyükbaş hayvan ile 884 adet koyun ve 59 adet keçi olmak üzere toplam 943 adet küçükbaş hayvan varlığı bulunmaktadır. Ayrıca 64 adet arı kovanı mevcuttur.

Köyün 756,3432 hektar mera varlığı bulunmaktadır. Ayrıca 70,8621 hektar çayırlık ve 34,8991 hektar harmanyeri bulunmaktadır.

Köy, Karaman Ovası taşkın koruma tesislerinden yararlanan çevre köyleri (Kılbasan, Dinek, Çoğlu, Osmaniye, Hamidiye, Burunoba, Göztepe, Kızık, Salur, Sudurağı, Ekinözü ve Beydili) ile bir araya gelerek “Karaman Ovası Taşkın Koruma Tesisleri” adında 1969 yılında bir birlik kurmuşlardır. Birlik, boşaltım kanallarının Devlet Su İşleri (DSİ) yetkililerinin kontrol ve gözetiminde bakımını, korunmasını ve temizlenmesini gerçekleştirmiştir.

1994 yılında kurulan köyün sulama kooperatifi, 73 ortaklı olup, 3.130 hektar alan sulanmaktadır.

Köyde 2004 yılında başlayan “3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu kapsamında toplulaştırma çalışmaları 18 Aralık 2009 tarihinde başarı ile tamamlanmıştır.

Köyün arazi kadastrosu 15 Aralık 1964 tarihinde kesinleşmiştir. Köyün orman varlığı bulunmamaktadır.

Köyün mevkileri; Akçakamış, Bozyer, Bössühöyük, Camızboğan, Çatal (Eski Beydili), Hasanınkuyu, Kaldırma, Kekik, Kerti (Harman Yeri), Kıbrıs, Tilkişarı, Tütünadası, Soğla ve Yassıören (Sinnelik) Yolu’dur.

Köyün câmii (450 m²), R. 1326/ M. 1910 yılında Tontuluk lakablı hayırsever birisi tarafından kerpiçten inşa edilmiştir. Uysal soyadını olan Tontuluk’un çocukları ilk önce Çoğlu Köyü’ne daha sonra Çiğdemli (Davgandos) Köyü’ne yerleşmişlerdir.

1936 yılında taş ustası olan Hâcı Arif ve kardeşi Ömer TOKTAŞ tarafından tamamen yıkılıp, biraz genişletildikten sonra kerpiçten tekrar yapılmıştır.

1958 yılında tamamen yıkılan câmii, kubbeli ve taştan 3. kez inşa edilmiştir. Daha önceleri tahta olan minaresi de yenilenmiştir.

1993 yılında ise tamamı betonarme olarak yeniden inşa edilmiştir.

Beydili’de oynanan “Cıngıllı Şıh” adlı şaka oyununda; müftü, şıhın müridlerince seccâde ile havaya kaldırılıp, sokağa atılır.

Beydili köyünde Saya, Saya Gezme, Saya Gezmesi, Sayıl, Saya Kutluğu gibi isimler verilen oyunlar, yılın bereketli olması amacıyla Kasım ayında yapılır.

Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur.

1993’te yapılan sağlıkevine (3.235 m²) ebe-hemşire ataması yapılmıştır. Sağlıkevi 1996 yılında kapanmıştır.

Köyde tek katlı köy konağı, muhtar odası, misafirhane, çok amaçlı salon ve işyeri bulunmaktadır (1.093,1 m²). Ayrıca köy grup tarım merkezi, köyodası (555,5 m²) ve 3 adet kahvehâne bulunmaktadır.

Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup, köy içi yolları 2011 yılı Ağustos ayı itibariyle parke taşı ile kaplanmıştır.

BİBLİYOGRAFYA:

Yusuf Halaçoğlu, Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650), Ankara 2009, c. I, s. XVI, XVII, XXX, XXXI, XLII, 305, 306, 307; Sevda Gürbüz, 296 Numaralı Karaman Şer’iye Sicili Çerçevesinde 1829-1832 Yılları Arasında Karaman’da Sosyal, İdarî ve Hukukî Hayat, (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2009, s. 246; Osman Gümüşçü, XVI. Yüzyıl Larende (Karaman) Kazasında Yerleşme ve Nüfus, Ankara 2001, s. 58, 106, 107, 114, 190; Alâaddin Aköz, XVI. Asırda Lârende Kazâsı Hakkında, Osmânlı Araştırmaları XIII, İstanbul 1993, s. 111, 115, 121, 125; Mehmet Akif Erdoğdu, Karaman Vilâyeti Kanunnâmeleri, OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), Sayı: 4, Ankara 1993, s. 492, 513; Besim Atalay, Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi I-III, Ankara 1998, c. 1, s. 55-58; Zeki Velidi Togan, Oğuz Destanı-Reşideddin Oğuznâmesi, Tercüme ve Tahlili, İstanbul 1982, s. 50-52, Suat Yıldız, (H.984) 1576-1577 Tarihli Timar Ruznamçe Defterine Göre Karaman Eyaleti (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2010, s. 156, 265, 266, 301, 321; Faruk Sümer, Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri- Boy Teşkilatı-Destanları, İstanbul 1999, s. 81, 87, 163, 164, 174, 185, 194, 211, 212, 225, 226, 232, 233, 236, 242, 247,301, 302, 304-306, 308-313, 316, 317, 346, 413, 427, 430-431, 433, 439, 443, 447, 458,464, 483; Zuhal Kargı Ölmez, Şecere-i Terâkime (Türkmenlerin Soykütüğü), Ankara 1996, s. 153, 159-161; Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi, Ankara 1971, c. 1, s. 341; Hatem Aka, H. 1186-1190 (M. 1772-1776) Tarihli 290 Numaralı Karaman Şer’iye Sicil Defterinin İncelenmesi (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 1994, s. 81, 85, 89, 92, 94; Faruk Sümer, Safevi Devleti’nin Kuruluşu ve Gelişiminde Anadolu Türkleri’nin Rolü, Ankara 1976, s. 297; Alaattin Aköz, 323 Numaralı Karaman Şer’iyye Sicili 1897-1901 (R. 1312-1317), Konya 2012, s. 50, 54, 55, 71, 95, 124, 141, 151, 152; Doğan Koçer, Karaman Temettü’ât Defterleri, Karaman 2007, c. I, s. 83, 231, 237, 242; c. II, s. 282-289; Durmuş Ali Gülcan, Karaman Mahalle, Kasaba ve Köyleri Tarihçesi, Karaman 1989, s. 97-113; Özlem Varışlı Atçeken, Karaman’da Oynanan Köy Seyirlik Oyunları ve Türküleri, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2015, s. 45, 49, 50; Alaattin Aköz, 319 Numaralı Karaman Şer’iyye Sicili 1905-1906 (R. 1320-1322), Konya 2012, s. 266; Mehmet Bildirici, Tarihi Su Yapıları (Konya, Karaman, Niğde, Aksaray, Yalvaç, Side, Mut, Silifke), Ankara 2009, s. 328; Şeyda Taşdemir, 1831 Tarihli Lârende (Karaman) Nüfus Defteri’nin Değerlendirilmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2019, s. 15; Abdullah Uysal, Necati Alodalı, Musa Demirci, Dünü, Bugünüyle Karaman Kültür-Tarih-Coğrafya, Konya 1992, s. 120; Ahmet Cengiz, Karaman Tarihi (XVIII. Yüzyıl), Konya 2014, s. 128; Musa Şaşmaz, Türkiye’nin İdari Taksimatı (1920-2013), Ankara 2014, c. 8, s. 315-323, age. c. X, s. 228; Sapancalı Muallim H. Hüseyin Bey, Karaman Ahval-i İçtimâiyye Coğrafiyye ve Tarihiyyesi (1338 R./ 1341 H.), Yayınlayan: İbrahim Güler, Ankara 1993, s. 35; İçişleri Bakanlığı, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Köylerimiz (1 Mart 1968 gününe kadar), Ankara 1968, s. 91, 554; www.ttk.gov.tr/index.php?Page=Sayfa&No=385 erişim tarihi: 30.03.2016; karaman.meb.gov.tr/kbp/?sayfa=kurumdetay&id=78 erişim tarihi: 29.03.2016; biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr erişim tarihi: 05.02.2016; sonuc.ysk.gov.tr/module/ssps.jsf erişim tarihi: 07.02.2016;http://www.haritatr.com/harita/Beydili/74116 erişim tarihi: 30.03.2016; karaman.gov.tr/il-mahalli-idareler-mudurlugu erişim tarihi: 30.03.2016; www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx erişim tarihi: 29.03.2016.

Uğur ERKÂN.